Püskürtme Beton,
uygun dizaynda hazırlanmış beton karışımının Beton pompası ile transfer
edilerek, hava yardımıyla pulvarize bir şekilde püskürtülmesi şeklinde
uygulanır. Bu uygulamanın yapılabilmesi için Beton pompasına, hava
kompresörüne, katkı pompasına, pulvarize işlemini sağlayan başlığa (nozle)
ihtiyaç vardır. Nozle denilen başlık elle kontrol edilebildiği gibi robotik
kollarla da kontrol edilebilir. Püskürtme betonda kullanılan üç tip makine
vardır.
- Alivalar: Bunlar Kuru sistem
olarak bilinen makinelerdir. Bir helezon yardımıyla kuru veya nemli beton
karışımını hortum ucundaki nozle'a transfer ederler. Burada su, katkı ve
hava birleşerek uygulama yüzeyine püskürtülür. Küçük ve düşük kapasiteli
bu makineler, yaygın bir kullanım alanına sahiptir. Avantajları: Küçük
olması nedeniyle mobilizasyonu kolay olur,fiyatı çok uygundur, yüksek
kapasite ve yüksek beton dayanımı istenmeyen yerlerde pratik bir çözümdür.
Dezavantajları: Çok düşük kapasiteli oldukları için (4 m3/saat) büyük
projelerde kullanılması uygun değildir, Kuru sistem olması nedeniyle
yapışma ve mukavemet sorunları vardır, Tozuma ve zayiat çok yüksektir,
uygulanan beton mukavemeti çok düşüktür.
- Yaş Sistem Manüel Püskürtme Beton Makineleri:
Bu makineler alivaların aksine yaş sistem hazır beton kullanırlar.
Özellikle pistonlu beton pompaları ile entegre edilen püskürtme beton
ekipmanları çok yüksek kapasitede (18m3/saat) ve dayanımda işler yapabilmektedir. Bu makineler yine hava kompresörü ve katkı pompaları ile birlikte nozle
ucunda malzemenin birleşmesi sonucu, elle yapılan uygulamalarda
kullanılırlar. Alivalara göre daha büyük olmalarına karşın mobilizasyonu
kolaydır. Şantiyede uygulanacak yüzeyin yüksekliğine göre, manlift,
personel taşıyıcı, sepetli vinç gibi ilave ekipmanlarla istenilen
yükseklikte uygulama yapılabilir. Avantajları: Sistem olarak en kullanışlı
ekipmanlar bunlardır. Özellikle tünel dışındaki tüm işlerde rahatlıkla
kullanılabilir. Hazır Beton dizaynı uygun yapıldığında çok yüksek
dayanımda (C40/55) ve çok yüksek yapışma mukavemetinde beton uygulamaları
yapılabilir. Zayiat çok azdır. Mobilizasyonu kolaydır. Dezavantajları:
Alivalara göre çok yüksek yatırım maliyetleri vardır. Nozle uç elle
kullanıldığından daha fazla işçilik gerektirir.
- Robot Kollu Makineler: Bu
makinelerin yaş sistem manüel makinelerden tek farkı nozle ucun hidrolik
sistemden güç alan kumandalı bir bom ucuyla yönlendirilmesidir. Bu
makineler özellikle tüneller için kullanıldığından çoğunlukla elektrikli
olarak üretilirler. Avantajları: Nozle ucun hidrolik kol ile taşınması
nedeniyle kapasite çok daha yüksektir. Elektrikli olanları tünel içinde
uygundur. Dezavantajları: Bom uzunlukları kısıtlı olduğu için tünel
dışında yüksekliği fazla olan yerlerde kullanılamaz. Ayrıca yine
elektrikli olanlar için çok büyük bir jeneratör veya elektrik kaynağına
ihtiyaç vardır.